Gıda Boyasının Zararları

Gıda Boyasının Zararları

Günümüzde kullanımı oldukça revaçta olan, her türlü pasta, bisküvi, dondurma gibi ürünlerde kullanılan gıda boyaları, sanıldığı gibi adının söylendiği bitkilerden elde edilmiyor .

Günümüzde kullanımı oldukça revaçta olan, her türlü pasta, bisküvi, dondurma gibi ürünlerde kullanılan gıda boyaları, sanıldığı gibi adının söylendiği bitkilerden elde edilmiyor ne yazık ki. İnsanlar açısından oldukça tehlikeli sağlık sorunlarına yol açan gıda boyalarının tüketiminden mümkün olduğunda kaçınılmalıdır. Yapılan araştırmalarda renklendirme amaçlı kullanılan bu gıda boyalarının her ne kadar gıda boyası dense de tamamen kimyasaldan oluşması, fazla doz alımında birçok sorun oluşturduğunu ortaya koymuştur.

Sakarya Üniversitesi'nde (SAÜ) yapılan bir çalışma, renklendirici olarak kullanılan katkı maddelerinin zararlarını ortaya koydu. Bezelye üzerinde yapılan araştırmada; unlu mamüller, içecekler, tatlılar, evcil hayvan yiyecekleri, ilaç ve kozmetik ürünlerde renklendirici olarak kullanılan ‘tartrazin’ ve ‘sunset yellow’ isimli katkı maddelerinin fazla doz alımında DNA hasarına neden olduğu saptandı.

SAÜ Bilimsel Araştırma ve Projeler Birimi tarafından desteklenen proje kapsamında, muhtelif gıda boyalarının model organizma olarak seçilen bezelye üzerindeki genotoksik etkileri araştırıldı.

Yürütücülüğünü Doç. Dr. Emine Selcen Darçın'ın yaptığı projede, Yrd. Doç. Dr. Sema Tülay Hekimbaşı ve yüksek lisans öğrencisi Neslihan Kırca görev aldı. Araştırmada, gıda boyası olarak çeşitli gıdalarda renklendirici kullanılan 'tartrazin' ve 'sunset yellow' isimli katkı maddeleri seçildi.

Araştırmanın sonuçlarına göre; günlük alım değerlerinin üzerindeki konsantrasyonlara maruz bırakılan bezelye tohumlarında mitoz bölünme sırasında anormallikler, kromozom aberasyonları, poliploidi, çift çekirdeklilik ve mikronükleus anormallikleri gözlendi.

Gıda boyalarının sağlık için alınan ilaçlarda dahi kullanıldığına dikkati çeken Darçın, gıda katkı maddelerinin tüketiminin, kullanım miktarlarından daha azında bile bazı kişilerde alerjiye sebep olabildiğini ifade etti.

Doç. Dr. Emine Selcen Darçın, şu uyarılarda bulundu: "İlaçlarda beyaz kapsüllerde bir sorun yok. Ancak ilaç renklendirilmişse dikkat edilmeli. Bazı araştırmalara göre gıda boyaları alerjik, mutajenik ve hatta karsinojenik (kanser yapıcı) etki gösterebilirler. Bu sebeple tüketicilerin etiketleri mutlaka kontrol etmesi ve mümkün olduğunca gıda katkı maddesiz ürünler tercih etmeleri gerekiyor. Bu boyaların varlığı üreticiler tarafından gıda, kozmetik veya ilaçların etiketlerinde açıkça belirtilmeli ve özellikle dondurma, şekerleme, tatlılar gibi endişe verici ürünler üzerinde net bir etiket olmadan satılmamalıdır."

Günümüzün çoğunda tükettiğimiz gıda boyalı ürünlerin sentetik boyalardan olduğu belirlenmiştir. Un ve benzeri öğütülmüş ürünler, ekmek ürünleri, makarna, mantı, yumurta ve yumurta ürünleri gibi ürünlerde, gıda boyası kullanılmamasını söyleyen tebliğ kuralları bulunmaktadır ancak, ne kadar uyulduğu büyük tartışma konusudur. Peki kişilerin sağlığına gıda boyası zararları başka hangi durumlarla etki eder, bunları inceleyelim.

Gıda Boyalarının Zararları

1. Genetik faktörlere etkisi: Gıda boyalarının aşırı dozda tüketimi sonucunda kişilerin DNA’larında oluşabilecek hasarlar, kromozom anormallikleri, çift çekirdeklilik gibi sorunlar ortaya çıkmasını etkileyen en tehlikeli tüketim ürünleri oldukları belirlenmiştir.
2. Davranış bozukluklarına yol açma: Yapılan araştırmalara göre küçük yaşlarda gıda boyası içeren ürünler tüketen çocuklarda dikkat bozukluğu ve davranış bozukluğu yaşamaları konusunda olumsuz etkileri olduğu kanıtlanmıştır.
3. Kanser riskinin artması: Gıda boyaları her ne kadar ürünleri güzel ve çekici hale getirmekteyse de, aslında özellikle çocuklar üzerinde daha kötü etkileri oluyor ve çocuklarda çok daha hızlı bir şekilde etkiliyor. Gıda boyasının tüketimin çocuklar üzerindeki etkisine kansere yakalanma riskini artırdığı söylenmektedir ve bu duruma rastlanılan birkaç çocuk bulunduğu öne sürülmektedir.
4. Hafıza ve öğrenim bozuklukları: Hücre içi ölçümleri değerlendirilen gıda boyalarının ne yazık ki çocuklarda hafıza merkezini etkileyerek öğrenme yetilerinin bozulduğu belirlenmiştir.